Përderisa NATO kremton 74-vjetorin e themelimit, përgatitet që të pranojë anëtaren e re Finlandën si anëtare e 31-të të Aleancës, raporton Anadolu.
Flamuri i anëtares së re, Finlandës, në Organizatën e Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO), e themeluar më 4 prill 1949 pas Luftës së Dytë Botërore, do të ngrihet në selinë e NATO-s pas përfundimit të procedurave zyrtare.
Aplikimi për anëtarësim i qeverisë së Finlandës së bashku me Suedinë në NATO, pas sulmit të Rusisë ndaj Ukrainës më 24 shkurt 2022, e cila vendosi të braktisë neutralitetin e saj dhe të bëhet anëtare e NATO-s me arsyetimin se kishte një ndryshim në arkitekturën e sigurisë evropiane, u miratua nga parlamentet e 30 vendeve aleate.
Së fundmi Hungaria dhe Turqia në kuvendet përkatëse miratuan protokollet e aderimit të Finlandës, kështu që Finlanda përveç procedurave zyrtare të fundit ka përfunduar të gjitha fazat e anëtarësimit. Me këtë NATO në përvjetor do të hyjë duke vazhduar politikën e dyerve të hapura.
– Zgjerimi i 9-të i NATO-s
NATO e cila ndjek politikën e dyerve të hapura, do të zgjerohet për të 9-n herë në historinë 74-vjeçare. Aleanca e formuar me 12 anëtarë në vitin 1949, pret të pranojë anëtaren e 31-të.
Në Aleancën e krijuar me nënshkrimet e SHBA-së, Belgjikës, Britanisë, Danimarkës, Francës, Holandës, Italisë, Islandës, Kanadasë, Luksemburgut, Norvegjisë dhe Portugalisë, në vitin 1952 iu bashkuan Turqisë dhe Greqia.
Gjermania u bashkëngjit në vitin 1955, Spanja në 1982 dhe Çekia, Hungaria dhe Polonia në vitin 1999.
Në zgjerimin e vitit 2004, në Aleancë u bashkangjitën Bullgaria, Estonia, Letonia, Lituania, Rumania, Sllovakia dhe Sllovenia, kurse në vitin 2009 Shqipëria dhe Kroacia, 2017 Mali i Zi si dhe në 2020 Maqedonia e Veriut.
Finlanda nga ana tjetër, aleati i fundit pritet që nesër zyrtarisht të shpallet anëtare e NATO-s dhe flamuri i saj të ngrihet në selinë e NATO-s.
– Politika e dyerve të hapura bazuar në nenin e 10-të
NATO ndjek një politikë të dyerve të hapura bazuar në nenin 10-të të marrëveshjes themeluese. Sipas kësaj Aleanca, hap dyert e saj për një vend evropian që mund t’i përparojë parimet e marrëveshjes së NATO-s dhe është në gjendje të kontribuojë në sigurinë e rajonit të Atlantikut të Veriut.
Zgjerimi i NATO-s, nga ana tjetër, mund të ndodhë vetëm me miratimin e të gjithë vendeve aleate. NATO thekson se në zgjerimin e Aleancës nuk do të lejohet që të ndërhyjë asnjë palë përveç shtetit që dëshiron të bëhet anëtare.
NATO gjithashtu tërheq vëmendjen se procesi i zgjerimit të saj nuk përbën kërcënim për asnjë vend. Theksohet se zgjerimi synon të mbështesë stabilitetin dhe bashkëpunimin dhe të ndërtojë një Evropë të bashkuar e cila është e plotë dhe e lirë, në paqe dhe demokraci.
– Përveç Suedisë edhe 3 vendeve tjera iu dha perspektiva e anëtarësimit
Edhe fqinji i Finlandës, Suedia kishte aplikuar në maj të vitit 2022 për anëtarësim. Përkundrazi, jo të gjithë anëtarët kanë miratuar anëtarësimin e Suedisë. Që t’i hapet rruga e anëtarësimit Suedisë, duhet që kuvendet e Turqisë dhe Hungarisë të miratojnë protokollet e aderimit të saj.
Turqia thekson se Suedia në periudhën e fundit hedh hapa për të luftuar organizatat terroriste si PKK/YPG dhe FETÖ, duke theksuar se këto janë të pamjaftueshme. Gjithashtu thuhet se qeveria hungareze ka probleme me qëndrimin e Suedisë për çështje të tilla si sundimi i ligjit dhe demokracia në Hungari.
Përveç Suedisë edhe vende tjera dëshirojnë anëtarësim në NATO. Prej tyre, Ukraina shpeshherë ishte pjesë e rendit të ditës në vitet e fundit. Qeveria e Ukrainës kur filloi lufta me Rusinë theksoi kërkesën e tyre për t’u bërë sa më shpejt anëtare e NATO-s.
Në Samitin e NATO-s në Bukuresht në vitin 2008 ishte vendosur që përveç Ukrainës edhe Gjeorgjia të bëhet pjesë e NATO-s në të ardhmen, por në këtë fazë anëtarësimi i këtyre dy vendeve duket larg.
