Dihet tashmë se një dietë e pasur me sheqer dhe yndyrë rrit rrezikun e obezitetit dhe shkencëtarët kanë zbuluar se një nga sheqernat më të njohura që gjendet në ushqim shkakton ndryshime biologjike në trup që e bëjnë më të lehtë shtimin në peshë dhe më të vështirë humbjen e peshës.
Shurupi i misrit me fruktozë të lartë përdoret në produkte të panumërta ushqimore, madje edhe ato që konsiderohen të shëndetshme, duke përfshirë shufrat e proteinave, bukën me drithëra dhe drithërat.
Një analizë e re e studimeve të mëparshme zbuloi se shurupi i misrit ul nivelet e hormonit të ngopjes, parandalon trupin të përdorë rezervat e yndyrës për energji dhe ngadalëson metabolizmin, duke e bërë më të vështirë për trupin të djegë energji nga ushqimi.
Gjetjet sfidojnë besimin e mbajtur prej kohësh se mbipesha shkaktohet thjesht nga mbingrënia dhe shpenzimi i pakët i energjisë, duke çuar në akumulimin e yndyrës në trup.
Fruktoza gjendet natyrshëm në fruta, por lloji që konsumohet më së shpeshti merret nga misri, me lëndë ushqyese dhe fibra më pak vitale, dhe kthehet në shurup misri me fruktozë të lartë. Konsumimi i këtij shurupi shpesh lidhet me diabetin, presionin e lartë të gjakut dhe sëmundjet e zemrës, shkruan Daily Mail.
Problemi më i madh është në SHBA, ku shurupi i misrit me fruktozë të lartë gjendet në mijëra produkte nga buka dhe proteinat e deri te karamele. Që nga vitet 1990, qeveria amerikane ka subvencionuar fermerët për të prodhuar ushqime që mund të bëhen ushqim të shpejtë.
Për shkak të këtyre subvencioneve, këto produkte janë të lira dhe është më fitimprurëse për prodhuesit e ushqimit t’i prodhojnë ato. E gjithë kjo kontribuon në rritjen e obezitetit në SHBA më shumë se në vendet e tjera të pasura.
Fruktoza në fruta nuk është problem
Pjesa më e madhe e hulumtimit të analizuar është kryer te minjtë, gjë që është një faktor kufizues që këto gjetje të zbatohen te njerëzit. Megjithatë, shkencëtarët kanë rënë dakord se të ngrënit e tepërt, mungesa e aktivitetit fizik dhe karbohidratet e thjeshta që shpërbëhen shpejt në trup dhe stimulojnë prodhimin e insulinës që çon në akumulimin e yndyrës janë shkaqet kryesore të obezitetit.
Por tani shkencëtarët kanë zbuluar se shurupi i rafinuar i fruktozës ka efekte të shumta në trup që e bëjnë atë më të prirë të çojë në obezitet sesa llojet e tjera të sheqerit dhe aditivëve ushqimorë.
“Fruktoza është ajo që nxit metabolizmin tonë të kalojë në modalitetin e konsumit të ulët dhe të humbasë kontrollin mbi oreksin, kështu që ushqimet e yndyrshme bëhen burimi kryesor i kalorive që nxisin shtimin në peshë”, tha doktor Richard Johnson, studiues kryesor nga Kampusi Mjekësor i Universitetit të Kolorados Anschutz.
Fruktoza gjendet edhe në fruta, por shkencëtarët thonë se një mollë apo banane nuk është problem. Fruktoza në fruta balancohet nga nivele të larta të fibrave të shëndetshme dhe lëndëve të tjera ushqyese.
Shumica e karbohidrateve dhe yndyrave që njerëzit hanë zëvendësojnë nivelet e adenozinës trifosfatit, një molekulë që i shtyn qelizat të lëvizin, ndahen dhe kryejnë funksionet themelore në trupin e njeriut të nevojshëm për mbijetesë. Molekula stimulon lirimin e një hormoni të quajtur leptin, i cili i sinjalizon trurit se është koha për të ndaluar së ngrëni.
Por kur fruktoza metabolizohet në mëlçi, ajo përdor adenozinë trifosfat si një burim energjie. Kjo bën që nivelet e “karburantit” të bien duke ndërhyrë në të njëjtën kohë në aftësinë e trupit për të përdorur yndyrën e ruajtur si energji. Një rënie në këtë molekulë në qeliza shoqërohet me urinë, etjen, rritjen e marrjes së ushqimit, uljen e metabolizmit në pushim, rritjen e përthithjes së kripës dhe më shumë, të gjitha këto mund të çojnë në shtim në peshë.
Autorët e studimit besojnë se kërkimi mbi faktorët e caktuar të obezitetit, siç është fruktoza, ka implikime të mëdha për luftën më të gjerë kundër obezitetit, duke ofruar një pasqyrë të trajtimeve të mundshme të synuara që përfundimisht mund të rezultojnë të jenë edhe më efektive sesa ilaçet aktualisht më efektive në treg, Wegovy dhe Ozempic.
