Shpejtësia me të cilën dikush flet mund të jetë një tregues i shëndetit të trurit tek të moshuarit, sipas një studimi të ri nga shkencëtarët kanadezë që tregon për një lidhje midis demencës dhe një ritmi më të ngadaltë të të folurit.
Studiuesit nga Universiteti i Torontos kanë zbuluar se shpejtësia e të folurit mund të jetë një tregues më i rëndësishëm i shëndetit të trurit sesa vështirësia në gjetjen e fjalëve të duhura, gjë që ndodh shpesh gjatë procesit të plakjes, raporton independent.
Zbulimet e shkencëtarëve kanadezë mund të çojnë në zhvillimin e mjeteve dhe ndërhyrjeve të reja për të zbuluar rënien njohëse në tru në fazat e tij më të hershme dhe për të ndihmuar pacientët të ruajnë shëndetin e trurit të tyre ndërsa plaken, thonë shkencëtarët.
“Rezultatet tona treguan se ndryshimet në shpejtësinë e të folurit në përgjithësi mund të reflektojnë ndryshime në tru”, tha bashkëautori i studimit Jed Meltzer.
“Ky zbulim sugjeron që shpejtësia e të folurit të një personi duhet të testohet si pjesë e vlerësimeve standarde njohëse për të ndihmuar mjekët të zbulojnë më shpejt rënien njohëse në tru dhe për të ndihmuar të moshuarit të ruajnë shëndetin e trurit gjatë procesit të plakjes,” shtoi ai. Ph.D. Meltzer.
Por, rezultatet e hulumtimit janë të ndërlidhura dhe mund të mos tregojnë se praktikimi i ritmeve më të shpejta të të folurit mund të ndikojë në shëndetin e trurit tek njerëzit e moshuar.
Si pjesë e hulumtimit, 125 vullnetarë të shëndetshëm nga mosha 18 deri në 90 vjeç iu nënshtruan tre vlerësimeve të ndryshme.
Një nga testet përbëhej nga një lojë e emërtimit të figurave, në të cilën pjesëmarrësit duhej t’u përgjigjeshin pyetjeve në lidhje me fotot duke injoruar fjalët shpërqendruese që dëgjuan përmes kufjeve.
Duke përmendur shembuj, shkencëtarët u thanë pjesëmarrësve se, duke parë një foto të një leckë, atyre mund t’u bëhet pyetja: “A përfundon fjala me ‘a’?”, ndërsa në të njëjtën kohë fjala “fshesë” mund të jetë dëgjuar në sfond si një shpërqendrim. Testi kontribuoi në kontrollimin e aftësisë së subjekteve për të njohur atë që është në foto dhe për të mbajtur mend emrin e objektit.
Si pjesë e vlerësimit të dytë, pjesëmarrësit u regjistruan duke përshkruar dy fotografi komplekse – ata kishin 60 sekonda për secilën, dhe softueri i bazuar në inteligjencën artificiale u përdor për të analizuar performancën e tyre gjuhësore.
Testi përfundimtar përbëhej nga kontrolle standarde për të vlerësuar aftësitë mendore, të cilat priren të bien me moshën dhe shoqërohen me rrezikun e zhvillimit të demencës.
U vlerësua testi i funksioneve ekzekutive të të folurit, domethënë aftësia për të menaxhuar informacione konfliktuale, dhe subjekti duhej të qëndronte i fokusuar dhe të shmangte të gjitha shpërqendrimet.
Shkencëtarët kanë kujtuar se shumë aftësi bien me moshën, duke përfshirë shpejtësinë e gjetjes së fjalëve të përshtatshme.
Ata zbuluan se treguesi me lidhjen më të fortë me shëndetin e trurit nuk ishin pauzat që bënin pjesëmarrësit për të gjetur fjalën e duhur, por ritmi i të folurit midis atyre pauzave.
Prandaj, shkencëtarët thonë se pauzat që bëjnë të moshuarit gjatë të folurit për të gjetur fjalën e duhur nuk duhet të jenë gjithmonë një shenjë alarmi sepse mund të jetë pjesë normale e procesit të plakjes.
Por ngadalësimi i ritmit të të folurit normal dhe të zakonshëm, pavarësisht nga pauzat, mund të jetë një tregues më i rëndësishëm i ndryshimeve kyçe në shëndetin e trurit, përfunduan ekspertët kanadezë.
