Ndërsa kanceri i zorrës së trashë përhapet me shpejtësi tek të rinj që nuk janë mjaftueshëm të moshuar për t’u kualifikuar për një kolonoskopi, hulumtimet e reja po identifikojnë simptomat e para.
Periudhat e zgjatura dhe të pashpjegueshme të diarresë, dhimbje stomaku dhe njolla gjaku në lëvizjet e zorrëve mund të jenë shenja të kancerit të zorrës së trashë në fazën e hershme. Kjo sëmundje po gjendet gjithnjë e më shumë tek njerëzit e lindur midis 1981-1996. Sipas hulumtimit nga Qendra Kombëtare e Kancerit të Amerikës, të rinjtë kanë dy herë më shumë rrezik për t’u prekur nga kanceri i zorrës së trashë në krahasim me ata të lindur në vitin 1950. I njëjti studim zbuloi se njerëzit nën moshën 55 vjeç kanë pothuajse 60% më shumë gjasa për t’u diagnostikuar me sëmundje në një fazë të avancuar në krahasim me të rriturit.
Çfarë është kanceri i zorrës së trashë?
Kjo është një sëmundje në të cilën qelizat në zorrën e trashë ose rektum rriten jashtë kontrollit. Rritje jonormale, të quajtura polipe, ndonjëherë formohen në zorrën e trashë dhe me kalimin e kohës, këto polipe mund të zhvillohen në kancer. Sipas Shoqatës Amerikane të Kancerit, rreziku i zhvillimit të kancerit të zorrës së trashë është rreth 1 në 23 për burrat dhe 1 në 25 për gratë.
Polipet e zorrës së trashë dhe kanceri i zorrës së trashë nuk shkaktojnë gjithmonë simptoma, veçanërisht në fillim. Megjithatë, disa simptoma të kancerit të zorrës së trashë mund të përfshijnë një ndryshim në zakonet e zorrëve, gjak në jashtëqitje, gjakderdhje rektale me gjak të kuq të ndezur, diarre, kapsllëk ose një ndjenjë që zorrët tuaja nuk po zbrazen plotësisht, humbje e papritur e peshës, ngërçe ose bark, dhimbje, dobësi dhe lodhje.
Për shumë njerëz, kontrolli i rregullt, duke filluar nga mosha 45 vjeç, është çelësi për parandalimin e kancerit të zorrës së trashë. Task Forca e Shërbimeve Parandaluese të SHBA rekomandon që të rriturit e moshës 45 deri në 75 vjeç të kontrollohen për kancerin e zorrës së trashë me një kolonoskopi.
Megjithëse nuk ka një shpjegim të qartë për këtë përhapje të shpejtë në moshat më të reja, disa kërkime të reja sugjerojnë një sërë shkaqesh të mundshme, duke përfshirë faktorët mjedisorë dhe gjenetikë. Shkalla e ulët e shqyrtimit dhe diagnoza e gabuar tek njerëzit që nuk dyshojnë për kancer, luajnë gjithashtu një rol të rëndësishëm. Megjithatë, ekspertët e shëndetit nuk janë të sigurt se çfarë po shkakton rritjen e diagnozave të kancerit të zorrës së trashë. Dieta e dobët dhe mungesa e aktivitetit fizik mund të jenë gjithashtu një arsye.
Statistikisht, njerëzit në të 20-at dhe 30-at e tyre kanë shumë më pak gjasa të preken nga kanceri i zorrës së trashë sesa njerëzit në të 50-at e lart, por rastet në këtë grupmoshë janë në rritje. Ata pritet të rriten me 90% deri në vitin 2030, thotë Dr. Kimmie Ng, e cila drejton Qendrën e Kancerit të Kolonit për Rininë në Qendrën e Kancerit Dana Farber.
Dr. Kimmie Ng thotë se studiuesit po vlerësojnë një sërë faktorësh që mund të nxisin rritjen e kancerit të zorrës së trashë, nga mungesa e vitaminës D, roli kompleks i mikrobiomës, tek efekti i konsumit të lartë të mishit të kuq dhe roli i dietës në përgjithësi.
Një studim i publikuar në vitin 2021 zbuloi se gratë që pinin më shumë se dy pije me sheqer në ditë kishin më shumë se dy herë më shumë rrezik nga kanceri i hershëm i zorrës së trashë, krahasuar me gratë që pinin më pak se një pije.
Një studim i botuar këtë muaj tregon se njerëzit që hanë shumë ushqime të freskëta dhe të përpunuara minimalisht kanë më pak gjasa të zhvillojnë kancerin e zorrës së trashë, krahasuar me njerëzit që hanë shumë ushqime të përpunuara, duke përfshirë mishin e përpunuar, ëmbëlsirat, pijet freskuese të gazuara. Megjithatë, kërkimet për të gjetur arsyet e rritjes së vazhdueshme të rasteve të kancerit të zorrës së trashë vazhdojnë.
