Shumë njerëz mund të kenë gurë në tëmth por nuk e dinë këtë dhe diagnoza vendoset kur simptomat kanë përparuar, me mbizotërimin e dhimbjeve të forta të barkut. Dr. Alexandros Giakoustidis shpjegon se kush është në rrezik të zhvillimit të pankreatitit për shkak të gurëve në tëmth dhe cili është trajtimi.
Pankreatiti mund të jetë një ndërlikim serioz i kolelitiazës, pra të asaj që ne i quajmë thjesht gurët e tëmthit. Fshikëza e tëmthit është një qese e vogël e vendosur nën mëlçi, e cila vepron si një vend depozitimi për biliare. Biliare prodhohet nga mëlçia, shërben për të tretur ushqimin dhe transportohet përmes enëve biliare në duoden, shpjegon studimi.
Kolelitiaza është sëmundja më e zakonshme e fshikëzës së tëmthit. Shumë njerëz mund të kenë gurë në tëmth, por nuk e dinë këtë dhe diagnoza vendoset kur simptomat përparojnë me dhimbje të forta barku, e ndjekur nga një diagnozë me ultratinguj. Është një gjendje që shqetëson shumë shpesh popullatën femërore por sigurisht që prek edhe meshkujt. Faktorë të tjerë predispozues janë mosha (probabiliteti i shfaqjes rritet tek njerëzit mbi 40 vjeç), humbja e papritur e peshës dhe një dietë e pasur me yndyrna.
Cilat janë ndërlikimet e gurëve të tëmthit?
Kolelitiaza mund të përfshijë simptoma të dhimbjeve të barkut biliare, përkatësisht dhimbje barku, dispepsi dhe vjellje. Megjithatë, prania e gurëve të tëmthit mund të çojë në komplikime të padëshiruara të inflamacionittë tilla si kolecistiti. Në këtë rast zakonisht jepet trajtimi me antibiotikë dhe operacioni me heqjen e fshikëzës së tëmthit caktohet më vonë, me përjashtim të rasteve të inflamacionit ku konsiderohet e nevojshme kolecistektomia, pra heqja kirurgjikale e fshikëzës së tëmthit duhet të bëhet urgjentisht. Një ndërlikim i rëndësishëm është edhe pankreatiti ku shkaktohet inflamacioni i pankreasit i cili mund të çojë në një gjendje të rëndë klinike dhe gjithashtu mundësinë e “ikjes” së një guri në kanalin biliar, pra koledokolitiazës. Heqja e fshikëzës së tëmthit nuk shkakton probleme në tretjen e ushqimit pasi biliare kalon direkt në duoden dhe nuk ka asnjë arsye thelbësore për ta ruajtur atë.
Cilët pacientë janë të rrezikuar nga pankreatiti për shkak të gurëve në tëmth?
Pacientët e diagnostikuar me llum biliar ose mikrolitiazë të fshikëzës së tëmthit kanë një shans të shtuar për të përjetuar simptomat e pankreatitit, d.m.th. dhimbje të forta dhe të papritura të barkut, tendencë për të vjella, djersitje dhe në një test gjaku një rritje të amilazës. E veçanta e pankreatitit është se mund të shfaqet në një formë të lehtë, por edhe në një formë jashtëzakonisht të rëndë ku pacienti do të ketë nevojë për shtrimin në një njësi të kujdesit intensiv. Nëse ka një diagnozë të llumit biliar ose mikrokolelitiazës, veçanërisht kur ato shoqërohen me simptoma të dhimbjes së dhimbjes së barkut – d.m.th. dhimbje në pjesën e sipërme të djathtë të barkut me një reflektim në shpinë, atëherë ekziston rreziku që një gur i vogël mund të “shpëtuar” në kanalin biliar dhe duodenum duke shkaktuar gjatë rrugës çrregullim të pankreasit. Diagnoza e llumit biliar dhe mikrokolelitiazës bëhet me ultratinguj abdominal dhe ndonjëherë nevojitet edhe kolengio-pankreatografia magnetike (MRCP).
Cili është trajtimi i llumit biliar dhe i mikrokolelitiazës?
Trajtimi ideal për simptomat është kirurgjia, kolecistektomia laparoskopike. Nën anestezi të përgjithshme, operacioni përfshin prerje të vogla në bark për të kaluar kamerën dhe instrumentet në bark dhe për të kryer procedurën. Operacioni mund të kryhet edhe në mënyrë robotike në varësi të preferencës së pacientit.
