Të gjithëve na ka ndodhur që një mëngjes të zgjohemi me gojë të thatë. Megjithatë, nëse është diçka që ndodh shpesh, atëherë ndoshta nuk është një fenomen i rastësishëm, por një gjendje që duhet trajtuar. Tharja e gojës ndodh kur zgavra e gojës nuk prodhon mjaftueshëm pështymë. Sipas Klinikës Cleveland, mungesa e pështymës është zakonisht një simptomë ose efekt anësor i një problemi tjetër shëndetësor. Frank A. Scannapieco, periodontist, mikrobiolog dhe kryetar i biologjisë orale në Universitetin në Shkollën e Stomatologjisë Buffalo zbulon shkaqet rrënjësore të gojës së thatë dhe sugjeron zgjidhje:
Dehidratim
Goja e thatë shpesh vepron si një shenjë se i gjithë trupi është i dehidratuar. Kur trupit i mungojnë lëngjet e nevojshme, ai nuk është në gjendje të prodhojë pështymë, e cila përbëhet pothuajse tërësisht nga uji, duke çuar në tharjen e gojës.
Frymëmarrja me gojë
A zgjoheni me gojë hapur? Nëse po, atëherë ky zakon mund të jetë fajtori për gojën e thatë. “Indet e gojës thahen, veçanërisht ato më afër buzëve”, shpjegon Dr. Scannapieco. Frymëmarrja me gojë shihet më shpesh kur ka kongjestion. Një hundë e bllokuar vështirëson frymëmarrjen me hundës, kështu që pastrimi i sinuseve para gjumit do të ndihmojë në parandalimin e tharjes së gojës.
Apnea obstruktive e gjumit
Nëse gërhitni rregullisht dhe zgjoheni çdo ditë me gojë të thatë, mund të vuani nga apnea e gjumit, një çrregullim gjumi i karakterizuar nga frymëmarrje jonormale gjatë gjumit. Njerëzit me këtë sëmundje përjetojnë probleme me frymëmarrjen, gulçim dhe gërhitje me zë të lartë, sipas klinikës Mayo. Këto simptoma shpesh e detyrojnë të sëmurin të marrë frymë përmes gojës, duke intensifikuar tharjen e gojës.
Barna
Disa ilaçe ndikojnë në zgavrën e gojës, duke reduktuar rrjedhjen e pështymës. “Shumë ilaçe veprojnë në sistemin nervor qendror ose në qelizat sekretuese të gjëndrave të pështymës, duke reduktuar sekretimin e pështymës”, shpjegon Dr. Scannapieco. Barna të tilla janë antidepresantët, antihistaminikët, dekongestantët, relaksuesit e muskujve, qetësuesit e dhimbjeve, por edhe ato që përdoren për trajtimin e fshikëzës tepër aktive. Tharja e gojës është më e zakonshme te njerëzit e moshuar, gjë që mund të shpjegohet me faktin se këta njerëz priren të marrin më shumë ilaçe.
Sëmundjet
Përveç apnesë së gjumit, ka disa kushte më serioze që mund të shkaktojnë tharje të gojës. Për shembull, disa sëmundje autoimune, si artriti reumatoid dhe sindroma Sjogren, shfaqin efekte në gjëndrat e pështymës, informon Dr. Scannapieco. Diabeti, një goditje në tru, një infeksion i kërpudhave orale dhe sëmundja e Alzheimerit mund të lidhen gjithashtu me gojën e thatë, shton Klinika Mayo.
Konsumimi i alkoolit ose kafeinës në fund të ditës
Pirja e pijeve me kafeinë ose alkoolike pasdite ose në mbrëmje mund të jetë fajtorja pas qiellzës së thatë. Kjo për shkak se kafeina dhe alkooli janë dehidratues, gjë që mund të çojë në tharje të gojës, sipas Institutit Kombëtar të Kërkimeve Dentare dhe Kraniofaciale.
Gjashtë mënyra për të parandaluar tharjen e gojës
Dr. Scannapieco sugjeron 6 taktika të thjeshta për t’ju ndihmuar të menaxhoni ose madje të trajtoni plotësisht gojën e thatë:
1. Konsultohuni me mjekun tuaj!
Linja e parë e mbrojtjes kundër gojës së thatë është identifikimi i ndonjë sëmundjeje themelore. Nëse marrja e një medikamenti është shkaku i tharjes së gojës, mund të jetë e nevojshme të ndryshoni dozën ose të përshkruani një ilaç tjetër që nuk shkakton këtë efekt anësor.
2. Pini shumë ujë!
Tetë gota ujë në ditë janë një sasi e nevojshme për të qëndruar të hidratuar. Mbani gjithmonë një shishe uji me vete, pavarësisht nëse jeni në zyrë, në shtrat ose jashtë e rreth e rrotull, në mënyrë që të mund të pini ujë gjatë gjithë ditës, sugjeron Dr. Scannapieco.
3. Përdorni një lagështues!
Një lagështues në dhomën e gjumit do të shtojë lagështi në atmosferën e dhomës, duke parandaluar tharjen e gojës gjatë natës, veçanërisht nëse nuk merrni frymë nga goja.
4. Shmangni alkoolin dhe pijet me kafeinë!
Meqenëse këto pije kanë tendencë të shkaktojnë dehidrim, shmangia e tyre mund të zvogëlojë efektet e gojës së thatë.
5. Bëjeni higjienën orale prioritet
Njerëzit që përjetojnë gojë të thatë janë më të prirur ndaj kushteve dentare si prishja e dhëmbëve, kështu që një rutinë e duhur e higjienës orale është thelbësore. Lani dhëmbët dy herë në ditë me pastë dhëmbësh me fluor dhe pastrojini me fill rregullisht, sugjeron Dr. Scannapieco. Plotësoni rutinën tuaj të higjienës orale me një shpëlarje goje me fluor. Disa shpëlarje goje, në fakt, si ato me ksilitol, janë bërë posaçërisht për njerëzit me gojë të thatë, prandaj pyesni dentistin tuaj për më shumë informacion.
6. Së fundi, është mirë të shmangni shpëlarësit e gojës që përmbajnë alkool ose peroksid, pasi ato mund ta përkeqësojnë tharjen e gojës.
