Fermeri palestinez, Salim Mas’oud, ishte në shtëpi në fshatin Burka në Bregun e pushtuar Perëndimor kur fqinjët e lajmëruan se hambari i tij ishte në flakë.
Dhjetëra kolonë hebrenj i kishin vënë zjarrin hambarit një pasdite të vonë Maji, duke dëmtuar strukturën metalike dhe djegur pajisjet bujqësore.Ditë më vonë, fqinji i tij Mohammadal-Bazzari pa në lajme teksa kolonët prenë gardhin rreth shtëpisë së tij, thyen dritaret dhe dëmtuan agrumet në kopsht.
“Më ndaloi zemra”, tha 44-vjeçari, baba i dy fëmijëve, i cili punon në një fermë në qytetin e Ramallah.
“Kanë dëmtuar pjesën e poshtme, kjo është hera e pestë, thyen xhamat, dëmtuan lulet, dëmtuan gjithçka, madje thyen sensorin e lëvizjes së portës, shikoni, të gjitha të dëmtuara prej tyre.”
Zyrtarët amerikanë dhe europianë kanë shprehur vazhdimisht shqetësim për dhunën e kolonëve, e cila arriti nivele rekord vitin e kaluar dhe ka vazhduar të rritet që kur qeveria fetare-nacionaliste e kryeministrit Benjamin Netanyahu, mori detyrën në Janar dhe përshpejtoi zgjerimin e vendbanimeve.
Ndër vendimet e saj ishte një masë në Mars për të lejuar kolonët të kthehen në katër vendbanime të evakuuara në vitin 2005, duke përfshirë Homesh, që shtrihet në majë të një kodre me pamje nga Burqa.
Palestinezët thonë se masa ka vënë në rrezik jetën dhe pronat dhe ka për qëllim t’i frikësojë ata që të largohen nga shtëpitë e tyre. Ata thonë se ushtarët qëndrojnë pranë gjatë sulmeve dhe shpesh gjuajnë ose gjuajnë me gaz lotsjellës ndaj tyre kur përpiqen të shmangin kolonët.
Ndërsa tensionet janë rritur, dhuna është përhapur dhe kolonët hebrenj në Bregun Perëndimor janë përballur gjithashtu me të shtëna armësh zjarri dhe gurë nga palestinezët, me të paktën gjashtë të vrarë këtë vit.
Ushtria tha se ndërsa ka pasur konfrontime midis kolonëve dhe palestinezëve pranë Burqas, ushtarët operojnë për të parandaluar dhunën ose dëmtimin e pronës.
Izraeli përmend lidhjet biblike, historike dhe politike me Bregun Perëndimor për të zgjeruar vendbanimet që konsiderohen të paligjshme nga shumica e komunitetit ndërkombëtar. Fillimisht ndërtoi Homesh në vitin 1978 në tokën palestineze në pronësi private në territorin që pushtoi në luftën e Lindjes së Mesme të vitit 1967 përpara se dhjetëra familje izraelite që jetonin atje të largoheshin në 2005 sipas një plani shkëputjeje.
Pas evakuimit, ishte një vepër penale për izraelitët të hynin në zonë, tha ShlomiZakri, një avokat me grupin izraelit të të drejtave Yesh Din, i cili përfaqëson disa familje të Burqas.
“Posta policore e Homeshit e cila ndodhet ilegalisht në tokën e Burkës, ka qenë burim i vazhdueshëm i dhunës,tensioneve dhe përleshjeve mes vetë kolonëve dhe vendasve. Ushtria izraelite premtoi të vendosë një brigadë shtesë për të ruajtur rendin publik, por siç e pamë, brigada cenon vetë rendin publik.”
Nasser Hijja, një anëtar i këshillit të Burkës thotë se aty ka vetëm disa dhjetëra kolonë. Por vendasit pengohen të shkojnë në fermat e tyre. Dy të tretat e tokës së fshatit ose është shpronësuar ose është kthyer në një zonë të mbyllur ushtarake, duke dëmtuar rëndë ekonominë.
Pasojat shkojnë përtej fshatit. Vendndodhja e Burkës ndan Bregun Perëndimor në kryqëzimin e tre qyteteve të mëdha palestineze.
Udhëheqësi i kolonëve Yossi Dagan thotë se palestinezët nga Burka hedhin gurë mbi kolonët dhe makinat që lëvizin drejt Homeshit, por ai siguron se vendbanimet do të zgjerohen.
Ndërsa zgjerimi vazhdon, dhuna rritet. Kombet e Bashkuara regjistruan 475 incidente të lidhura me kolonët që çuan në viktima ose dëmtime pronësore palestineze në pesë muajt e parë të vitit 2023, mesatarja më e lartë ditore që nga viti 2006.
Në muajin e fundit, banorët e Burkës thanë se kolonët e armatosur, të shoqëruar nga forcat izraelite, qëlluan mbi ta, u vunë flakën pemëve dhe vandalizuan shtëpi dhe makina. Në një rast, ata u përpoqën të hynin në një shkollë ndërsa zhvillohej mësimi.
Muajin e kaluar, komuniteti palestinez i blegtorisë EinSamiya prej 178 personash tha se u detyrua të largohej nga shtëpitë në Bregun Perëndimor për shkak të dhunës së kolonëve.
Në Shkurt, gjatë rebelimi të kolonëve në Huëara të Bregut Perëndimor, u dogjën makina dhe shtëpi ndërsa njerëzit ishin brenda, u dënua nga mbarë bota. Incidenti ndodhi pasi dy vëllezër nga një vendbanim aty pranë u qëlluan për vdekje nga një palestinez i armatosur.
Ashtu si në zonat e tjera të Bregut Perëndimor, banorët e Burqa thanë se mbështeten te vetëmbrojtja. Disa kanë instaluar shufra metalike në dritare. Të tjerë bëjnë roje nate.
“Ne nuk kemi shumë mjete në dispozicion, por do t’i bëjmë ballë me të gjitha ato që kemi; me gurë, me duar, me trupat tanë. Ata u përpoqën të djegin një vathë delesh dhe të sulmojnë shtëpitë, njerëzit dhe fëmijët, por në dashtë Zoti ne do të qëndrojmë këtu dhe do të mbetemi, nuk do të dorëzohemi dhe as do të dorëzohemi.”
Kryeministri Netanyahu, tha javën e kaluar se vendbanimet izraelite në Bregun Perëndimor nuk ishin pengesë për paqen, edhe pse zgjerimi i tyre ka qenë për dekada ndër çështjet më të diskutueshme midis Izraelit, komunitetit ndërkombëtar dhe palestinezëve, të cilët thonë se vendbanimet minojnë shpresat për një shtet të qëndrueshëm palestinez.
Në një intervistë me Sky News, ai mohoi se kthimi i kolonëve në Homesh ka shkelur angazhimet e bëra ndaj administratës Biden. Por ndërsa Izraeli rrit popullsinë e tij prej 700,000 banorësh në Bregun Perëndimor, palestinezët paguajnë çmimin. /tvklan
