Gjeneralët ukrainas pretendojnë se kanë shkelur vijën e parë të mbrojtjes së Rusisë në jug, territor në të cilin janë përqendruar të gjitha luftimet që kur Moska ka nisur pushtimin e plotë të Ukrainës.
Pas muajsh progresi të ngadaltë, a është kundërsulmi i Kievit, i nisur në qershor, në pikën e kthesës? “Po, është e vërtetë”, thotë Yuriy Sak, këshilltar i ministrit të Mbrojtjes të Ukrainës, kur u pyet nëse kishte ndodhur thyerja e vijës së parë të mbrojtjes. “Pak nga pak, mendoj se po fitojmë vrull”, ka thënë ai.
“Tani jemi midis vijës së parë dhe të dytë të mbrojtjes”, ka thënë gjenerali ukrainas për pjesën jugore, Oleksandr Tarnavskiy.
Fjalët e tij u bënë jehonë atyre të zëdhënësit të Shtëpisë së Bardhë, John Kirby, i cili të premten ka thënë para gazetarëve në Washington se forcat ukrainase kishin “arritur njëfarë suksesi edhe kundër vijës së dytë”.
Fokusi i përpjekjeve kundërsulmuese të Ukrainës në javët e fundit ka qenë ura rreth fshatit të vogël Robotyne, rreth 56 kilometra në juglindje të qytetit të Zaporizhzhia.
Forcat ukrainase kanë valuar flamurin mbi fshat më shumë se një javë më parë dhe tani po përpiqen të zgjerojnë forcat për të lejuar njësitë më të mëdha të këmbësorisë dhe të blinduara të kalojnë pa rënë pre e sulmeve ruse.
Nëse kjo mund të arrihet, ekziston mundësia që ofensiva e Ukrainës të fitojë vrull teksa i afrohet vijës së dytë dhe të tretë të mbrojtjes, të cilat mund të mos jenë aq të fuqishme sa e para.
Luftimet janë raportuar në lindje të Robotyne, në buzë të fshatit më të madh të Verbove, por si çdo gjë deri tani, është punë e ngadaltë dhe e mundimshme.
Një vështrim në hartë tregon masën e linjave të mbrojtjes ruse të mbivendosura, komplekse, të kompletuara me fusha të minuara, kurthe tankesh dhe llogore. Disa prej tyre kryqëzohen në Verbove.
Pa mbulesë në qiell dhe përballë sulmeve të artilerisë ruse, njësitë e vogla ukrainase kanë hapur rrugë përmes këtyre rreziqeve, duke përgatitur terrenin për sulm më të madh.
“Kur hapen këto korridore, sigurisht, kjo e bën më të lehtë për forcat tona të përparojnë”, ka thënë Sak.
Mjegulla e luftës
Është e vështirë të vlerësohet rëndësia e pretendimeve të fundit. Zyrtarët ukrainas janë jashtëzakonisht të ngushtë kur u kërkohen detaje të sakta, duke preferuar të lejojnë që mjegulla e luftës të mbulojë qëllimet e Kievit dhe jashtëzakonisht hezitojnë të shmangin publikimin e informacioneve të ndjeshme.
Nuk ndihmon fakti që forcat më të afërta me vijën e frontit ndonjëherë ofrojnë informacione shumë të ndryshme për atë që po ndodh në front.
E kontaktuar nga BBC të shtunën, Brigada e 46-të e sulmeve ajrore të Ukrainës ka thënë se luftimet po vazhdonin pranë vijës së parë të mbrojtjes së Rusisë, por se “askush nuk ka arritur ende të shkojë përtej vijës së parë”.
Kjo mund të jetë më pak befasuese sesa tingëllon. Një bollëk njësish po operojnë lart e poshtë, secila duke u përqendruar në seksionin e vet të ngushtë dhe detyrat specifike. Ata nuk e dinë fiks se çfarë po ndodh në zonat tjera të luftës.
Një nga ato njësi, batalioni i vullnetarëve i njohur me shenjën e thirrjes së komandantit të tij “Skala”, ka thënë për agjencinë e lajmeve Reuters se ushtarët e tij kishin depërtuar vijën e parë të Rusisë më 26 gusht.
Të dielën Skala ka njoftuar se forcat e tij ende po përparonin në vijën e frontit.
“Fjalë për fjalë, ne po lëvizim përgjatë rajonit të Zaporizhzhia deri në det”, ka thënë ai në një mesazh zanor, pa dhënë detaje të mëtejshme.
“Nuk dua të nxitoj përpara, por edhe ne, edhe Shtabi i Përgjithshëm po bëjmë gjithçka për fitoren më të shpejtë”.
Sado e vështirë të vlerësohet natyra dhe drejtimi i saktë i arritjeve të fundit të Ukrainës, është e qartë se Kremlini është i alarmuar. Kohët e fundit ka dërguar trupa elitare nga pjesë të tjera të vijës së gjatë të frontit për të forcuar mbrojtjen midis Robotyne dhe qendrës kryesore rrugore dhe hekurudhore të Tokmak, 21 kilometra në jug.
Sipas Institutit për Studimin e Luftës (ISW) me bazë në Uashington, kjo është hera e tretë që nga qershori.
“Dislokimi i dytë anësor në harkun kohor të disa javëve sugjeron një shqetësim rus në rritje për stabilitetin e mbrojtjeve ruse”, ka raportuar ISW në vlerësimin e saj më 1 shtator.
Kjo, thonë ekspertët ukrainas, është pjesë e planit të Kievit: detyrimi i Moskës të lëvizë njësitë e vijës së parë nga një vend në tjetrin në përpjekje për t’i rraskapitur ato.
“Ne po përpiqemi të përfshijmë rezervat e tyre dhe t’i shterojmë ato”, ka thënë Serhiy Kuzan i Qendrës së Sigurisë dhe Bashkëpunimit të Ukrainës, institut kërkimor në Kiev me lidhje të ngushta me ushtrinë.
Puna tjetër, thotë ai, është të shfrytëzohet çdo shenjë dobësie ruse.
“Gjëja kryesore është zgjerimi i kësaj ure”, ka thënë. “Nuk do të ketë asnjë urdhër për të shkuar më thellë derisa ta bëjmë këtë”.
Pavarësisht përparimit të ofensivës që nga qershori, Kuzan ka thënë se objektivi themelor nuk ka ndryshuar: kontrolli i jugut.
Se si duket në kohën kur vjen dimri është pyetje e hapur.
Në formën më të mirë, Kievi do të donte që forcat të kishin arritur në Detin Azov, duke kaluar përmes “urës tokësore” në Gadishullin e Krimesë.
Por edhe nëse kjo nuk ndodh, Ukraina është e vendosur të shkurtojë linjat e furnizimit që lejojnë forcat ruse të mbajnë një prani në pjesën jugore të rajonit Kherson, midis lumit Dnipro dhe Krimesë.
Disa nga këto lidhje, duke përfshirë hekurudhën që kalon përmes Tokmak, janë tashmë shumë të cenueshme ndaj armëve ukrainase me rreze të gjatë, siç është raketa e shumëfishtë Himars.
Me lidhjen tjetër kryesore hekurudhore – atë përtej urës së Kerchit – objektiv i sulmeve të përsëritura ukrainase që nga tetori i kaluar, Kuzan ka thënë se Rusia po transporton 70 për qind të furnizimeve të saj përgjatë autostradës M-14, e cila shkon më afër bregut.
“Ne duhet ta marrim rrugën tokësore… e cila është vazhdimisht nën kontrollin e Rusisë, që do të thotë se armët ukrainase duhet të jenë aq afër sa të mund të synojnë rrugën. Ky është ende një objektiv i largët.
M-14 është më shumë se 80 kilometra larg. Ka shumë linja ruse të mbrojtjes dhe forcat ukrainase do të sulmohen nga toka dhe ajri në çdo hap të rrugës.
Një vështrim tjetër në hartë tregon se përfitimet territoriale të Ukrainës, që nga qershori, kanë qenë të vogla.
Përballja e parë e Kievit me mbrojtjen e rrënjosur mirë të Rusisë do të ishte gjithmonë ndër fazat më të vështira. Mund të kalojë ca kohë para se të dimë nëse shkelja në Robotyne përfaqëson një pikë kthese.
“Priten beteja të vështira”, ka thënë, veç të tjerash, Kuzan. /koha
