Kanë kaluar 5 vjet nga masakra në Siri, ku regjimi i Bashar al-Asadit vrau 78 civilë me armë kimike në lagjen Duma të rajonit Guta Lindore, në lindje të kryeqytetit Damask, shkruan Anadolu.
Sulmi kimik në Duma ndodhi gjatë evakuimeve të detyruara në rajonin Guta Lindore, i cili ka qenë nën bllokadë të rëndë nga regjimi dhe mbështetësit e tij për gati 5 vjet.
Në sulmin që vrau 78 civilë në prill 2018, qindra civilë, kryesisht gra dhe fëmijë, u prekën gjithashtu nga gazi helmues. Pesë ditë pas masakrës së paharrueshme, Rusia njoftoi se forcat e regjimit morën kontrollin e Dumës dhe të gjithë Gutës Lindore.
Një javë pas sulmit me armë kimike në Duma, SHBA-ja, Britania e Madhe dhe Franca kryen sulme ajrore në disa pika ushtarake që i përkisnin forcave të regjimit në Damask, Hama, Homs, Dera dhe Suwayda.
– OPCW fajësoi regjimin e Asadit për sulmin në Duma
Në raportin e publikuar nga Organizata për Ndalimin e Armëve Kimike (OPCW) më 27 janar thuhet se regjimi i Asadit ishte përgjegjës për sulmin me armë kimike që vrau dhjetëra njerëz me gaz klor në distriktin Duma të Gutës Lindore në prill 2018.
Duke theksuar se regjimi e kreu këtë sulm për të rimarrë kontrollin e Dumës, në raport thuhet se gazi toksik i klorit u lirua shpejt nga cilindri, njëri prej të cilëve shpërtheu pasi goditi çatinë e një ndërtese 3-katëshe dhe se gazi u lëshua në ndërtesa ku shkaktoi vdekjen e shumë njerëzve.
Në raportin e hetimit thuhet se në bazën ajrore Dumayr janë zëvendësuar dhe mbushur dy cilindra me gaz klor dhe se helikopteri ose helikopterët që i kanë qëlluar kanë qenë nën kontrollin e Forcave Tiger, një nga njësitë ushtarake të regjimit të Asadit.
OPCW tha se si pjesë e hetimit, dhjetëra dëshmitarë u intervistuan, duke ekzaminuar mostrat e gjakut dhe urinës nga të mbijetuarit si dhe mostrat e tokës dhe materialeve të ndërtimit.
– Regjimi i Asadit përdori armë kimike 217 herë
Sipas të dhënave të Rrjetit Sirian për të Drejtat e Njeriut (SNHR), i cili dokumenton shkeljet e të drejtave ndaj civilëve, regjimi i Asadit kreu 217 sulme me armë kimike në vendbanimet nën kontrollin e opozitës pas fillimit të luftës civile në Siri.
Regjimi, i cili kreu sulmin e tij të parë kimik në rrethin Beyyada të Homsit në dhjetor 2012, kreu sulmin e tij të fundit në fshatin Kebine të Latakias më 19 maj 2019.
Të dhënat e rrjetit përfshinin informacione se regjimi, i cili vazhdoi sulmet e tij me armë kimike pas masakrës në Gutën Lindore më 21 gusht 2013, e përdori këtë armë 184 herë pas sulmit në fjalë.
Damasku dhe zonat e tij rurale u bombarduan me armë kimike 102 herë, Idlibi 45, Hama 30, Halepi 26, Homsi 7, Dera 3, Deir ez-Zor 3 dhe provinca Latakia një herë.
– Vetot e Rusisë dhe Kinës e pengojnë regjimin që të mbajë përgjegjësi
Pavarësisht konfirmimit të OPCW më 1 mars 2019 se armët kimike janë përdorur në Duma, gjykatat ndërkombëtare ende nuk kanë nisur një proces gjyqësor për regjimin kriminal të luftës.
Aktualisht, regjimi i Asadit i shmanget përgjegjësisë para ligjit për shkak se nuk është anëtar i Gjykatës Ndërkombëtare Penale (ICC) dhe mbrohet nga Rusia dhe Kina në mbledhjet e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara (KS-OKB) për krimet e luftës që ka kryer gjatë luftës civile, e cila ka mbushur vitin e saj të 12-të.
Në fakt, në mbledhjet e KS-OKB-së, Rusia përdori të drejtën e vetos 17 herë dhe Kina 10 herë në favor të regjimit.
– Sulme të tjera të paharrueshme me armë kimike
Regjimi i Asadit kreu masakrën e parë të madhe me armë kimike në rajonin e Gutës Lindore të kryeqytetit Damask më 21 gusht 2013. Më shumë se 1.400 civilë humbën jetën në masakrën, e cila ishte në agjendën e komunitetit ndërkombëtar.
Edhe pse presidenti i atëhershëm i SHBA-së, Barack Obama kishte deklaruar më parë vijën e tij të kuqe në Siri si përdorimin e armëve kimike, SHBA-ja dhe Rusia ranë dakord për një zgjidhje alternative. Në procesin e dorëzuar në OPCW, regjimit iu kërkua të shkatërronte të gjithë rezervat e tij kimike. OPCW njoftoi më 19 gusht 2014 se ky proces kishte përfunduar.
Megjithatë, forcat e regjimit, të cilat vazhdojnë të kryejnë sulme me gaze kimike toksike, treguan se nuk hoqën dorë nga kjo armë duke synuar civilët me një sulm me armë kimike në lagjen Khan Sheikhun të Idlibit më 4 prill 2017. Më shumë se 100 civilë humbën jetën në masakrën në fjalë dhe më shumë se 500 civilë u prekën nga gazi.
Misioni i përbashkët hetimor i OKB-së dhe OPCW (JIM) konfirmoi se u përdor gaz sarin në Khan Sheikhun më 19 prill 2017 dhe se sulmi ishte organizuar nga regjimi më 27 tetor 2017.
Në qershor 2017, Anadolu i dorëzoi Komisionit të Pavarur Ndërkombëtar të Hetimit për Sirinë dhe OPCW-së, dosjen me deklaratat e dëshmitarëve dhe pamjet e masakrës me armë kimike.
