Grupet e të drejtave të njeriut nënvizuan të enjten nevojën për një “hetim të pavarur dhe të paanshëm” për anijen e mbytur me emigrantë në brigjet e Greqisë në qershor, që la më shumë se 80 migrantë të parregullt të vdekur dhe qindra të tjerë të zhdukur.
Human Rights Watch dhe Amnesty International, në një komunikatë të përbashkët, shprehën shqetësimin për rrëfimet kontradiktore nga roja bregdetare greke dhe të mbijetuarit, ashtu si edhe nënvizuan “nevojën urgjente për një hetim efektiv, të pavarur dhe të paanshëm”.
Më 14 qershor, një anije peshkimi 30 metra e gjatë Adriana u fundos rreth 80 kilometra nga qyteti bregdetar jugor i Greqisë, Pylos, me shumicën e njerëzve në bord nga Pakistani, Siria dhe Libia.
Ishin 104 të mbijetuar, me 82 trupa të gjetur nga 400-700 emigrantë në bord. Pjesa tjetër janë të zhdukur ose konsiderohen të vdekur, ose të dyja.
Pas kësaj, deklaratat nga disa prej të mbijetuarve sugjeruan se një varkë e rojës bregdetare greke kishte tërhequr anijen, duke çuar në mbytjen fatale. Autoritetet greke kategorikisht i kanë hedhur poshtë këto akuza.
“Pabarazitë midis rrëfimeve të të mbijetuarve për përmbytjen e anijes Pylos dhe versionit të autoriteteve për ngjarjet janë jashtëzakonisht shqetësuese”, tha Judith Sunderland, drejtoreshë e asociuar për Evropën dhe Azinë Qendrore në Human Rights Watch.
“Autoritetet greke, me mbështetjen dhe shqyrtimin nga komuniteti ndërkombëtar, duhet të sigurojnë që të ketë një hetim transparent për të ofruar të vërtetën dhe drejtësinë për të mbijetuarit dhe familjet e viktimave dhe të kërkojë llogari nga ata që janë përgjegjës”, kërkoi Sunderland.
Si pjesë e hetimit të vazhdueshëm për rrethanat e mbytjes së anijes dhe masave për përgjegjësi, një delegacion nga Human Rights Watch dhe Amnesty International vizitoi Greqinë midis 4 dhe 13 korrikut.
Delegacioni intervistoi 19 të mbijetuar nga mbytja e anijes, katër të afërm të të zhdukurve, organizata joqeveritare, agjenci dhe organizata të OKB-së dhe ndërkombëtare, si dhe përfaqësues të Rojës Bregdetare Helenike dhe policisë greke.
Anija greke shkaktoi mbytjen
“Vëzhgimet fillestare të organizatave konfirmojnë shqetësimet e raportuara nga disa burime të tjera me reputacion në lidhje me dinamikën e mbytjes së anijes. Të mbijetuarit e intervistuar nga Amnesty International dhe Human Rights Watch vazhdimisht deklaruan se anija e Rojës Bregdetare Helenike e dërguar në vendngjarje i lidhi një litar Adrianës dhe filloi të tërhiqej, duke bërë që ajo të lëkundet dhe më pas të përmbyset”, thuhet në deklaratë.
“Të mbijetuarit gjithashtu thanë vazhdimisht se pasagjerët kërkuan të shpëtoheshin dhe se ata panë se të tjerët në varkë luteshin për shpëtim me telefon satelitor disa orë përpara se varka e tyre të përmbysej”, shtoi ai.
Autoritetet greke kanë nisur dy hetime penale, një për trafikantët e dyshuar dhe tjetri për veprimet e rojës bregdetare. Sipas Amnesty International dhe Human Rights Watch, është thelbësore që këto hetime t’u përmbahen standardeve ndërkombëtare të të drejtave të njeriut të paanësisë, pavarësisë dhe efektivitetit.
“Një hetim i plotë dhe i besueshëm për mbytjen e anijes duhet të kërkojë të sqarojë çdo përgjegjësi si për fundosjen e anijes, ashtu edhe për vonesat ose mangësitë në përpjekjet e shpëtimit që mund të kenë kontribuar në humbjen e tmerrshme të jetëve,” thanë grupet.
Për të kryer hetimin në mënyrë efektive, është e nevojshme të merren deklarata nga të gjithë të mbijetuarit duke garantuar sigurinë e tyre dhe duke krijuar një mjedis besimi, shtuan ata.
Muajin e kaluar, ligjvënësit e BE-së i kërkuan Greqisë dhe Komisionit Evropian të nisin një hetim ndërkombëtar dhe të pavarur për mbytjen vdekjeprurëse të anijes me emigrantë të muajit të kaluar. /trt
