Një vit më vonë, lufta e Rusisë kundër Ukrainës vazhdon të jetë historia kryesore në lajme, raporton Anadolu.
Më 24 shkurt të vitit 2022, në një sulm për të cilin autoritetet ukrainase më vonë thanë se e dinin se ishte i pashmangshëm të paktën disa ditë para se të ndodhte, forcat ruse kaluan në Ukrainë nga pjesët veriore, jugore dhe lindore të vendit.
Që atëherë lufta vazhdon në një front që shtrihet në 1.300 kilometra dhe është e përqendruar kryesisht në rajonin lindor Donetsk, si dhe në rajonet jugore të vendit, me përparime në shkallë të vogël të pretenduara nga Moska dhe Kievi gjatë 12 muajve të fundit, duke zëvendësuar ofensivën e shpejt të Rusisë me një konflikt të ngadaltë.
Gjatë kësaj periudhe, kanë ndodhur ngjarje të mëdha në lidhje me Moskën dhe Kievin, të cilat kanë ndryshuar dinamikën e luftës Rusi-Ukrainë.
– Tërheqja e Rusisë nga Khersoni, përparon në Donetsk
Gjatë 12 muajve të fundit, si Rusia ashtu edhe Ukraina kanë raportuar vendime dhe përparime të rëndësishme ushtarake në terren.
Më 9 nëntor, ministri rus i Mbrojtjes, Sergey Shoygu, urdhëroi tërheqjen e trupave ruse nga Khersoni në bregun lindor të lumit Dnieper dhe marrjen e “të gjitha masave për të siguruar transferimin e sigurt të personelit, armëve dhe pajisjeve” përtej lumit.
Shoygu theksoi se vendimi për një tërheqje u mor për të shpëtuar jetën e ushtarëve rusë, ndërsa Ministria e Mbrojtjes një ditë më vonë lëshoi një deklaratë se tërheqja kishte përfunduar.
Në të njëjtën ditë, media ukrainase raportoi se forcat e vendit hynë në qytet. Tre ditë më vonë, presidenti ukrainas, Volodymyr Zelenskyy, vizitoi qytetin.
Ndërkohë, në rajonin Donetsk, në dy muajt e fundit janë raportuar përparime të mëdha të bëra nga forcat ruse, me zëdhënësin ushtarak të Ukrainës, Serhiy Cherevaty, që njoftoi se ata u tërhoqën nga qyteti Soledar për të “shpëtuar jetën e personelit” pasi forcat “përfunduan detyrën e tyre kryesore” më 25 janar.
Që atëherë, Ministria e Mbrojtjes e Rusisë pretendoi se forcat e saj morën kontrollin e vendbanimeve të shumta pranë qytetit Bakhmut.
– Aneksimi i rajoneve Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia dhe Kherson nga Rusia
Më 21 shkurt, presidenti rus, Vladimir Putin, në një fjalim televiziv njoftoi se ai mori një vendim për të njohur rajonet Donetsk dhe Luhansk si shtete sovrane.
Vendimi ishte një nga katalizatorët në fillimin e “operacionit special ushtarak” të Rusisë në Ukrainë, që më vonë çoi në pushtimin e rajoneve Zaporizhzhia dhe Kherson brenda javëve të para të luftës.
Më vonë, derisa lufta vazhdoi të shkatërronte Ukrainën, zyrtarët pro-rusë në rajonet Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia dhe Kherson deklaruan se më 23-27 shtator do të mbajnë referendume për bashkimin me Rusinë, të cilat rezultuan në vota në favor të masës.
Referendumet shkaktuan dënime të gjera nga komuniteti ndërkombëtar, me vendet evropiane dhe SHBA-në që i quajtën ato referendume “të rreme” dhe thanë se ato nuk do të njihen.
Presidenti i SHBA-së, Joe Biden, njoftoi sanksione të gjera që përfshijnë ndalimin e vizave për 910 rusë, bjellorusë dhe përfaqësues rusë në Ukrainë, ndërsa presidenti Zelenskyy tha se aneksimi i rajoneve Donetsk, Luhansk, Kherson dhe Zaporizhia, si dhe i Krimesë që nga viti 2014, është “pa forcë ligjore”.
– Shpërthimi në urën e Krimesë
Më 8 tetor, një shpërthim i fuqishëm tronditi urën e Krimesë, një lidhje kritike midis Rusisë kontinentale dhe Gadishullit të Krimesë, e cila u aneksua nga Moska në vitin 2014. Shpërthimi vrau tre persona dhe ekspozoi cenueshmërinë e infrastrukturës strategjike në rajon.
Putin e përshkroi shpërthimin si një “sulm terrorist” dhe përgjegjës e quajti inteligjencën ukrainase, ndërsa Kievi nuk e ka marrë në mënyrë eksplicite përgjegjësinë.
Megjithatë, deklaratat e shumta të zyrtarëve të lartë ukrainas në orët e para pas sulmit përmendën një mundësi të tillë, përfshirë Mykhailo Podolyak, një nga ndihmësit e presidentit ukrainas, i cili tha se shpërthimi ishte vetëm “fillimi”.
Si hakmarrje, Rusia filloi të ndërmarrë sulme të përditshme në infrastrukturën kryesore të Ukrainës, përfshirë ndaj objekteve energjetike dhe ushtarake, duke rezultuar në alarme të sulmeve ajrore të lëshuara nga autoritetet ukrainase.
– Centrali bërthamor Zaporizhzhia
Më 1 mars, Ministria e Mbrojtjes e Rusisë njoftoi se centrali bërthamor Zaporizhzhia, më i madhi në Evropë dhe një nga dhjetë centralet bërthamore më të mëdha në botë, kaloi nën kontrollin rus, gjë që u konfirmua edhe nga autoritetet ukrainase më 3 mars.
Zaporizhzhia ka qenë nën kërcënimin e zjarrit ushtarak për shkak të afërsisë së saj me zonën e konfliktit midis Moskës dhe Kievit.
Lufta ka paraqitur një rrezik bërthamor për rajonin, duke rezultuar në një mision të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA), të udhëhequr nga kreu i agjencisë, Rafael Grossi, që mbërriti në centralin bërthamor më 1 shtator.
Që atëherë, një mision monitorues i IAEA-së ka operuar në centralin bërthamor me një mandat deri më 7 shkurt.
Pas përfundimit të mandatit të misionit, një mision i ri ende nuk është instaluar në centralin bërthamor, me Ministrinë e Punëve të Jashtme të Rusisë e cila më 22 shkurt tha se Departamenti i Sigurisë i OKB-së e prolongoi tre herë rotacionin në centralin bërthamor, gjë të cilën pala ruse do ta konsiderojë si “pengim të qëllimshëm të punës së misionit” nëse kjo ndodh përsëri.
– Ngjarjet në Bucha
Në fazat e hershme të luftës, raportet e kritikave të ashpra shënjestronin Rusinë për atë që Ukraina ka thënë se ishte “gjenocid” dhe “krime lufte” në Bucha, një qytet afër kryeqytetit Kiev.
Në fillim të muajit prill, Podolyak, ndihmësi i presidentit ukrainas, tha se civilët në Bucha u gjetën të vdekur me duar të lidhura derisa trupat ruse u tërhoqën nga ofensiva e tyre drejt Kievit.
Zelenskyy tha se vrasjet e civilëve në Bucha janë të barabarta me “gjenocid” dhe se përgjegjësit duhet të japin llogari.
Ndërkohë, më 4 prill të vitit 2022, ministri rus i Punëve të Jashtme, Sergey Lavrov, gjatë një takimi me zv.sekretarin e përgjithshëm të OKB-së për çështjet humanitare, Martin Griffiths, tha se pamjet e civilëve të vrarë ishin inskenuar.
Lavrov tha se ushtria ruse u largua nga qyteti më 30 mars, ndërsa më 31 mars kryetari i bashkisë së qytetit njoftoi se gjithçka ishte në rregull. Pastaj disa ditë më vonë, tha ai, papritmas trupat e njerëzve të vdekur u “shfaqën” në rrugë.
