Pak ditë pas afatit të caktuar nga Bashkimi Evropian që Kosova dhe Serbia të dërgojnë propozimet e tyre lidhur me planin e sekuencimit për zbatimin e Marrëveshjes Bazë (18.07.2024), një deklaratë e kryeministrit serb, Milosh Vuçeviq, ka nxitur sërish reagime lidhur me vlefshmërinë e kësaj marrëveshjeje, për të cilën palët janë dakorduar vitin e kaluar.
Në një seancë të mbajtur më 24.07.2024 në Kuvendin e Serbisë, Vuçeviq ka thënë se Serbia nuk ka nënshkruar e as nuk do të nënshkruajë diçka që konfirmon shtetësinë Kosovës.
“Edhe një herë, ne nuk e kemi pranuar Planin franko-gjerman. Ne s’e kemi nënshkruar këtë edhe kemi vendosur deklaratë të qartë dhe e kemi thënë qartë: çdo implikim, implicit ose eksplicit i njohjes së të ashtuquajturës pavarësi e Kosovës është e papranueshme”, është shprehur ai.
Si kundërpërgjigje ndaj fjalimit të Vuçeviqit, zëvendëskryeministri, Besnik Bislimi, e ka shpërndarë videon nga Kuvendi i Serbisë, dhe ka thënë se BE-ja duhet të bindet se për Serbinë nuk ka Marrëveshje Bazë.
Lidhur me ketë çështje Bashkimi Evropian ka përsëritur se palët janë të vetëdijshme për obligimet nga dialogu që kanë marrë përsipër për t’i zbatuar.
BE ka rikujtuar se marrëveshja i është bërë obligim Serbisë në kuadër të Kapitullit 35, në rrugën e saj drejt integrimit në Bashkimin Evropian.
“Siç e kemi thënë shumë herë më parë, Marrëveshja për Rrugën e Normalizimit është e vlefshme dhe e detyrueshme në tërësinë e saj, si për Kosovën ashtu edhe për Serbinë. Zbatimi i saj është pjesë integrale e rrugëve të tyre përkatëse evropiane, e cila u konfirmua së fundmi përmes përfshirjes së saj në kapitullin 35 të negociatave për anëtarësimin e Serbisë. Nëse përparimi në pranimin e saj në BE është vërtet në interesin strategjik të Serbisë, ne ftojmë përfaqësuesit serbë të përmbahen nga deklaratat që e vënë në dyshim vlefshmërinë e Marrëveshjes dhe që të fillojnë zbatimin e detyrimeve të tyre”, ka thënë për Kallxo.com, një zëdhënës i Komisionit Evropian (KE).
Por, derisa vlefshmëria e marrëveshjes u vendos prapë në diskutim, pala kosovare dhe ajo serbe deri me 18 korrik 2024 patën afat për të dërguar komentet në Bruksel lidhur me planin e sekuencimit për zbatimin e Marrëveshjes Bazë.
Bislimi konfirmoi që Kosova i ka dërguar komentet e veta ndërsa akuzoi Bashkimin Evropian se asnjëherë nuk ia ka prezantuar Kosovës propozimet e Serbisë.
“Si mund të propozojnë ata ide për zbatimin e një marrëveshjeje, të cilën e refuzojnë si inekzistente. Për këtë arsye ne, në një moment, kemi kërkuar nga Lajçak që me palët të ndajë propozimet e palës tjetër. Të na tregojë neve se cilat kanë qenë propozimet e deritanishme të Serbisë dhe kemi dhënë lejen tonë që propozimet tona t’i ndajë me Serbinë, me idenë që të shohim se a ka pasur propozime nga Serbia, sepse edhe vendet anëtare janë manipuluar, duke thënë se ka pasur propozime nga Serbia”, ka thënë Bislimi në një intervistë për KTV-në.
Bashkimin Evropian nuk është përgjigjur nëse i kanë marrë nga Serbia komentet për planin e sekuencimit.
BE nuk ka komentuar as pretendimet e Bislimit dhe nuk ka dhënë informacione nëse ka ndonjë arsye pse palët nuk mund të shohin propozimet e njëra- tjetrës.
Njohësi i çështjeve politike, Dritëro Arifi, thotë se Serbia mund të mos ketë dërguar komente në mënyrë që të zvarrisë zbatimin e marrëveshjes.
“Serbia nuk ka dërguar fare komente për sekuencim sepse po dëshirojnë me shty sa më shumë zbatimin e marrëveshjes. Ne duhet me ndryshu strategjinë e vendimmarrjes në Kosovë. Për fat të keq nuk ka ndryshuar asgjë. Ne nuk guxojmë të presim çfarë duhet do të bëjë Serbia, duhet të lëvizim me hapa tutje që të mund të avancojmë. Nuk mund të presim nga pala tjetër që nuk është e interesuar fare”, tha ai.
Arifi konsideron se kryediplomatja e ardhshme e BE-së, Maja Kallas duhet të ridefinojë marrëdhëniet Kosovë – BE.
“BE duhet t’i tregojë Kosovës udhërrëfyes të qartë sesi mund të anëtarësohet në BE”, thotë ai.
Pas takimit trepalësh më 02.07.2024, zëvendkryeministri i i Kosovës, Besnik Bislimi, kishte deklaruar se pala serbe dëshiron vetëm zbatimin e pjesshëm të Marrëveshjes bazë – të ecet përpara me Asociacionin e komunave me shumicë serbe.
Bislimi para gazetarëve ka thënë se tri temat që kanë dominuar në takim, më 02.07.2024, kanë qenë formalizimi i marrëveshjes dhe finalizimi i planit të sekuencimit, zbatimi i marrëveshjes së energjisë dhe çështja e personave të zhdukur me dhunë në luftë në Kosovë.
Më tej, Bislimi ka deklaruar se Lajçak u ka kërkuar palëve që deri më 18.07.2024 të dërgojnë komentet me shkrim për marrëveshjen.
