Mendja është entiteti që kryen të gjitha proceset tona psikologjike. Në të rrjedhin ato sisteme komplekse dhe të mrekullueshme si ato motivuese, prekëse, të sjelljes dhe perceptuese, të nevojshme për të vepruar, mësuar dhe kuptuar atë që na rrethon.
Truri është mbështetja e tij biologjike, ajo zonë e sistemit nervor qendror që vjen nga evolucioni ynë.Mendja nuk është në një vend fizik dhe konkret, por manifestohet nëpërmjet rrjeteve neurologjike dhe zhvillohet nëpërmjet përvojës dhe ndërlidhjes sonë me kontekstin që na rrethon. Truri mund të zhvillojë sëmundje dhe të pësojë trauma; Ndryshimet e mendjes nuk mund të vërehen. Kjo shpjegon pse i etiketojmë si “çrregullime mendore” dhe është psikologjia ajo që trajton këto kushte.
Mendja juaj e vetëdijshme dhe mendja juaj e pavetëdijshme: dy mënyra të funksionimit
Nëse e keni pyetur ndonjëherë veten se si funksionon mendja njerëzore, do të jeni të interesuar të dini se ajo e bën këtë në thelb në dy mënyra: me vetëdije dhe pa vetëdije. Dhe e fundit është më magjepsëse. Arsyeja është se pjesa më e madhe e asaj që bëni çdo ditë kryhet automatikisht nga mendja juaj e pavetëdijshme.
Teoritë se si funksionon mendja njerëzore
Teoria e llogaritjes
Modeli llogaritës i mendjes filloi nga teoria e Noam Chomsky dhe gramatika e tij gjeneruese. Sipas këtij gjuhëtari të njohur, ka rregulla të lindura që shpjegojnë lehtësinë me të cilën të gjithë mësojmë gjuhën që në moshë të vogël. Këto rregulla do të niseshin nga aftësia jonë natyrore dhe automatike për të njohur simbolet.
Në këtë dimension mendja nuk shihet si një kompjuter, por si një sistem që manipulon simbolet komplekse. Në fakt, ajo është e krahasueshme me makinën që Alan Turing ndërtoi në atë kohë.
Një llogaritje është një grup rregullash që artikulojnë dhe përpunojnë çdo stimul që marrim, duke i dhënë kuptim.
Për këtë model, mënyra se si funksionon mendja njerëzore është e ngjashme me një pajisje që vazhdimisht krijon simbole. Falë tyre ne e kuptojmë botën dhe lëvizim nëpër të.
Teoria e përpunimit të informacionit dhe si funksionon mendja
Teoria e përpunimit të informacionit e përshkruan mendjen e njeriut si një kompjuter në të cilin të gjitha informacionet janë regjistruar, koduar dhe ruajtur. Për këtë teori mendja do të ishte softueri dhe truri hardueri.
Nga kjo perspektivë, faza më vendimtare është në atë fazë të përmbajtur midis momentit që marrim një stimul dhe emetojmë një përgjigje. Mënyra se si ne përpunojmë dhe trajtojmë çdo të dhënë, ndjesi apo përvojë është diçka vendimtare.
Teoria modulare e mendjes
Një hipotezë më shumë se si funksionon mendja njerëzore është ajo që Steven Pinker ekspozoi në librin e tij dhe që ka një traditë të gjatë në psikologji. Për teorinë modulare, mendja është e organizuar në module, në struktura të ndryshme të specializuara.
Ky model mbështetet në psikologjinë evolucionare dhe thotë se ashtu si trupi ynë, mendja është rezultat i evolucionit. Me kalimin e kohës integrojmë koleksione të reja të domeneve dhe aftësive mendore për t’u përshtatur më mirë me mjedisin.
