Kryeqyteti i Sudanit i shkatërruar nga lufta përjetoi një ndërprerje komunikimi për disa orë të premten, thanë banorët, ndërsa ushtria dhe forcat paraushtarake zhvilluan beteja intensive në të gjithë Khartoumin dhe grupet humanitare paralajmëruan për përkeqësim të krizave.
“Përplasje të dhunshme” tronditën kryeqytetin, thanë dëshmitarët AFP përmes telefonit, pasi banorët u zgjuan nga një ndërprerje e lidhjeve jetike të internetit dhe telefonave celularë.
Burimi i mosfunksionimit nuk ishte i qartë, megjithëse rrjetet celulare dhe të internetit u rikthyen pasdite.
Gjatë gjithë ditës, tymi i zi u pa që ngrihej pranë selisë së ushtrisë në qendër të Khartoum-it si dhe në jug të qytetit.
Dëshmitarët në veri të Khartoumit thanë se kishte “përleshje duke përdorur të gjitha llojet e armëve”. Në Omdurman, pikërisht përtej lumit Nil, dëshmitarët raportuan se avionë luftarakë dhe dronë fluturonin sipër.
Që nga 15 prilli, shefi i ushtrisë së forcave Abdel Fattah Al-Burhan ka qenë në luftë me Forcat paraushtarake të Mbështetjes së Shpejtë, të komanduara nga ish-zëvendësi i tij, Mohamed Hamdan Daglo.
Luftimet kanë vrarë të paktën 3,000 njerëz në të gjithë Sudanin, sipas Projektit të të Dhënave të Vendndodhjes dhe Ngjarjeve të Konflikteve të Armatosura, me luftimet më të ashpra në Khartoum dhe rajonin perëndimor të Darfurit.
Sipas Kombeve të Bashkuara, më shumë se 1.7 milionë banorë të Khartoum janë detyruar të ikin nga sulmet e vazhdueshme ajrore, tanket dhe luftëtarët në rrugë dhe plaçkitjet e shfrenuara.
Ata që ikën dhe miliona që kanë mbetur janë mbështetur në internet për të siguruar nevojat bazë, duke ngritur iniciativa të turmës për rrugët e arratisjes, ushqimin dhe ilaçet.
Më shumë se 2.4 milionë njerëz janë zhvendosur brenda vendit, ku furnizimet kanë mbaruar edhe në zona të sigurta dhe “midis dy të tretave dhe 80 përqind e spitaleve nuk funksionojnë”, tha të premten Rick Brennan, i Organizatës Botërore të Shëndetësisë.
“Sistemi tashmë i tejzgjatur i kujdesit shëndetësor” i Sudanit po përballet me “sfida të mëdha” në krizën aktuale, “duke i vënë njerëzit e Sudanit në një situatë jete a vdekjeje”, tha Brennan, drejtor rajonal i urgjencës për zyrën e OBSH-së në Mesdheun Lindor.
Në qytetin jugor të Kostit, qyteti i fundit i madh në rrugën nga Khartoum në Sudanin e Jugut, Këshilli Norvegjez i Refugjatëve paralajmëroi të premten se shirat e dendur kishin shkaktuar përmbytje dhe “i lanë familjet në nevojë për ndihmë, duke përfshirë 260,000 që u larguan nga Khartoum”.
Grupet e ndihmës kanë kërkuar vazhdimisht që korridoret humanitare të lejojnë ndihmën dhe personelin, duke paralajmëruar se sezoni i shirave – i cili filloi në qershor – mund të shkaktojë shpërthime të sëmundjeve të shkaktuara nga uji në disa zona të largëta.
Një takim i punonjësve shëndetësorë dhe grupeve të ndihmës të enjten tregoi shpërthime të fruthit në 11 nga 18 shtetet e Sudanit, si dhe “300 raste dhe 7 vdekje nga kolera/diarre akute me ujë”, sipas një deklarate të premten nga grupi i ndihmës Islamike.
Sëmundja e shkaktuar nga uji është një rrezik i rregullt me përmbytjet e rënda vjetore të Sudanit, por OBSH tha të premten se “raportet e një shpërthimi të mundshëm kolere janë të vështira për t’u konfirmuar në mungesë të një laboratori funksional të shëndetit publik”.
Fqinjët e Sudanit – ku 740,000 njerëz kanë ikur, sipas OKB-së – kanë frikë nga zgjerimi i përhapjes rajonale nga konflikti.
Në Sudanin e Jugut të varfër, “mbyllja e kufirit verior ka lënë bosh shumë tregje” dhe ka rrezikuar një situatë tashmë të brishtë humanitare, tha të premten Pierre Dorbes i Komitetit Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq.
Që nga fillimi i luftës, “më shumë se 160,000 të kthyer dhe refugjatë nga Sudani janë vendosur në Sudanin e Jugut,” tha ai.
Një samit i liderëve nga fqinjët e Sudanit u takua në Kajro të enjten për të diskutuar konfliktin.
Presidenti egjiptian Abdel Fattah El-Sisi u bëri thirrje donatorëve ndërkombëtarë “të respektojnë angazhimet e tyre”, duke iu referuar ndihmës prej 1.5 miliardë dollarësh të premtuar në një konferencë të Gjenevës në qershor – më pak se gjysma e nevojave të vlerësuara për Sudanin dhe fqinjët e tij të prekur.
Samiti pasoi përpjekje të shumta diplomatike për të ndërmjetësuar përfundimin e dhunës, pasi armëpushimet e njëpasnjëshme të ndërmjetësuara nga Shtetet e Bashkuara dhe Arabia Saudite u shkelën të gjitha.
Ai i bëri jehonë thirrjeve për një armëpushim të bëra në fillim të javës në bisedimet e mbajtura nga blloku i Afrikës Lindore IGAD, të cilat ushtria sudaneze e kishte bojkotuar.
Të enjten, Gjykata Penale Ndërkombëtare tha se ka filluar hetimet për krimet e supozuara të luftës, pas rritjes së raporteve për mizori, veçanërisht në Darfur, duke përfshirë dhunën seksuale dhe civilët që janë në shënjestër për përkatësinë e tyre etnike. /mesazhi
